Maagzweren

Maagzweer, iets van de laatste tijd?

We kijken er niet meer van op als de buurman komt vertellen dat hij in het ziekenhuis te horen heeft gekregen dat hij een maagzweer heeft. Stress, fast food, ongezonde levensgewoonten zoals alcohol gebruik en roken, we kennen het riedeltje allemaal. Maagzweren komen echter ook voor bij paarden. Is dit dan een nieuwe aandoening en hoort het bij onze hedendaagse maatschappij? …lees meer…

Maagzweer bij paarden

Meer en meer wordt men er zich van bewust dat aanwezigheid van maagzweren bij het paard, flinke gevolgen kunnen hebben voor hun functioneren. Maagzweren kunnen leiden tot verminderd presteren van (sport)paarden en bij veulens kunnen ze bijvoorbeeld ernstige maagdarm klachten veroorzaken. Stress en weinig (porties) ruwvoer kunnen oorzaken zijn de ontwikkeling van maagzweren.

Grootschalige epidemiologische studies die werden uitgevoerd in Engeland en Amerika, en gesponsord werden door de race-industrie, rapporteren ontstellende percentages (60 tot 93%) racepaarden die maagzweren ontwikkelen, ongeacht hun leeftijd. In andere sporttakken worden percentages gerapporteerd van 37 tot 60%. Maar ook paarden die alleen ingezet worden voor recreatieve doeleinden blijken niet te ontsnappen aan de kwaal. En het is ook zeker niet uitgesloten dat maagzweren bij paarden al voorkomen zolang paarden op onze aardbol rondlopen. Al 60 miljoen jaar lang zijn paarden herbivoren, wat wil zeggen dat ze echte vegetariërs zijn.

Functie maag-darm stelsel

Om de pathologie van een maagzweer bij paarden te begrijpen is het belangrijk te onthouden dat de bouw en functie van hun maagdarm stelsel totaal anders is dan het onze. Bovendien zijn paarden ontworpen om de hele dag op de steppe te grazen. In verhouding tot hun lichaamsgewicht van een 500-tal kg hebben ze een absurd kleine maag met een inhoud van slechts een kleine 15 liter. Dat heeft de natuur perfect voorzien, want de maag doet dienst bij het paard als continu doorgeefluik naar de dunne darm. Een paard is van nature ontworpen om meermaals per dag kleine maaltijden te eten en niet zoals een roofdier een grote prooi te vangen, waarbij de maag een flinke reserve capaciteit moet kunnen realiseren.

Maagdelen

Ook de bouw van de paardenmaag is anders dan de onze en bestaat essentieel uit twee verschillende delen, met elk hun eigen ‘kamerbreed tapijt’ als bekleding, epitheel genaamd.

Het eerste deel van de maag, een soort voorportaal, wordt bekleed door ivoorkleurig verhoornd epitheel. In dit deel zijn geen maagklieren aanwezig. Het is eigenlijk een verlengde van de binnenbekleding van de slokdarm en draagt bij aan de bergingscapaciteit van de maag. Door de afwezigheid van maagklieren neemt dit stuk niet deel aan verteringsprocessen. Toch is het in dit deel dat de maagzweren zich bij uitstek ontwikkelen.

Het tweede deel vormt de basis van het deel van de maag waar daadwerkelijk de vertering plaatsvindt. Dit gedeelte van de maag is rijkelijk voorzien van speciale kliercellen die maagsappen produceren, essentieel voor vertering van het voedsel. Voorbeelden van maagsappen zijn onder andere maagzuur (HCl of waterstofchloride), gastrine (een hormoon) en pepsine (een verteringsenzym).

Beide gedeelten van de maag verschillen dusdanig van kleur dat ze tijdens een camera onderzoek van de maag (gastroscopie) haarscherp van elkaar te onderscheiden zijn. De lijn die de scheiding of overgang van de twee maagdelen afbakent, wordt ‘de margo plicatus’ genoemd.

Beschermend slijm

Naast de genoemde maagsappen worden in het kliergedeelte van de maag grote hoeveelheden beschermend slijm geproduceerd. Dit is ook noodzakelijk. Uiteraard is het de bedoeling dat het voedsel verteerd wordt door de geproduceerde maagsappen. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat de maagwand zichzelf verteert. Om dit te garanderen is een continue productie van een degelijke slijm ‘vernis’ laag essentieel. Helaas beschermt deze slijmlaag enkel het kliergedeelte, het verhoornde kamerbreed tapijt van het niet-kliergedeelte wordt geacht te zorgen voor zijn eigen hachje.

Prostaglandine E

Een laatste belangrijke factor is prostaglandine E. Dit stofje is van uitermate belang in de maag en moet gezien worden als de katalysator die de maagdoorbloeding en dus de slijm ‘vernis’ laag productie stimuleert en bovendien de productie van de wel erg zure maagsappen wat tempert.

Dit laatste temperende effect is erg belangrijk in de paardenmaag, waar de productie van maagsappen een 24 uurs programmering kent. Dit in tegenstelling tot de mens waar de maagzuur productie enkel op dreef komt na het eten van een maaltijd. De maagzuur productie bij het paard heeft met andere woorden geen aan/uit optie, wat toch wel een belangrijk gegeven is voor vastende paarden waar aldus de maag tijdens het vasten steeds zuurder wordt, met alle gevolgen van dien. Kortom het maagzuur blijft altijd stijgen en dus essentieel dat de maag steeds gevuld wordt!

Verschijnselen

De symptomen die waargenomen kunnen worden bij paarden met een maagzweer zijn zeer divers. Dat is ook de reden waarom het probleem zwaar werd onderkend in de tijd dat er nog geen camera’s waren om in de paardenmaag te kijken.

Een greep uit het scala van mogelijkheden:

• tanden knarsen
• boeren laten
• wisselvallige eetlust
• geen krachtvoer willen eten
• geen ruwvoer willen eten
• niet willen eten
• milde tekenen van buikkrampen kort na de maaltijd,
• speekselen
• gewichtsverlies
• dof haarkleed
• slecht presteren
• veel ´spelen´of rommelen in de waterbak
• luchtzuigen/ kribbebijten

Voldoende ruwvoer in de vorm van gras, hooi, kuil of luzerne zijn essentieel bij het voorkomen en behandelen van maagzweren. Voor sommige paarden kan Weidegang  ook helpen om de stress te verminderen. Stress is een van de grote oorzaken van maagzweren.
Daarnaast is het raadzaam om kritisch naar de verdeling van het voer en het complete dagelijkse rantsoen te kijken.

Bij ernstige of aanhoudende klachten, raadpleeg een dierenarts.
Het kan raadzaam zijn om een endoscopie van de maag te laten maken.

Vermoed u maagzweren bij uw paard? Wij kunnen dan Gastro 8 tubes adviseren van Cavalor. Deze pasta tubes behandelen en ondersteunen de maag. 5 dagen 2 tubes per dag.

Mocht het paard met regelmaat last hebben van maagklachten is het raadzaam om kritisch het rantsoen en de dagelijkse training te bekijken, wellicht zijn er aanpassingen nodig.

Tevens is het voor paarden die met regelmaat dergelijke klachten hebben raadzaam de maag te ondersteunen met Gastro 8 poeder wat dagelijks over het voer wordt gegeven. Deze dagelijkse onderhoudsdosering ondersteund preventief de maag op de ontwikkeling van maagzweren.

Cavalor Gastro 8

Cavalor Gastro 8 Paste

Bron: o.a. diergeneeskunde.nl , Cavalor